Sayısız psikoterapi yaklaşımı ve modeli vardır ancak gerek bireysel, gerek eş-aile, gerekse grup terapileri formatında olsun bunların hepsi belirli kuramları temel alırlar. Bu kuramlar özetlersek, psikanalitik-psikodinamik, bilişsel-davranışçı, kişilerarası, varoluşçu, sistemik, yapısal kuramlardır.
Psikodinamik-psikanalitik yönelimli terapiler insanın bebekliğine kadar uzanan anılar üzerinden derinlemesine ego, id, süperego, bilinç, bilinçdışı gibi yapıları, oral, anal fallik dönem fenomenleri dikkate alarak çalışır. Bilişsel davranışçı terapiler insanın sorunlarının doğrudan kaçınma davranışlarıyla ilişkili düşünsel ve davranışsal şablonları, otomatizmaları üzerine gider. İnsanın geçmişiyle uğraşmaz, davranışsal ve düşünsel kalıpların değiştirilmesinin sorunların çözümünde doğrudan etkili olduğuna inanır. Varoluşsal yaklaşım insanın günlük hayatta yaşadığı sorunların ortak varoluşsal yaşantı ve sorunlarla ilişkili olduğuna inanır. Sistemik kuram ise insanın bir sistem içerisinde varolduğuna sorunlarının orada ortaya çıktığına ve sistemlerin içindeki denge ve dinamiklerden yararlanarak çözüleceği teziyle hareket eder. Yapısal kuram örneğin aile terapilerinde bireyler ve sistemler arasındaki sınırlar, ebeveyn, çocuk alt sistemleri gibi sistemlerin bütünlüğü ve birbiriyle ilişkilerini ele alır.
Yukarda belirtildiği üzere psikiyatrik bozukluklarda bu yaklaşımların hepsi etkili olabilir ancak bazılarının bir kısım bozukluk ve durumda daha etkili olduğu bilinmektedir. Örneğin kişilik gelişiminde dinamik-analitik yönelimli terapilerin, anksiyete, depresyon bazı kişilik bozukluklarında bilişsel davranışçı terapilerin, sosyal ilişki güçlüklerinde kişilerarası terapilerin etkili olması gibi.