Vajinismus, ülkemizde cinsel sorunla kliniğe başvuran kadınların en büyük grubunu oluşturmaktadır. Bu sorunda cinsel birleşme ya imkânsızdır ya da kasların spazmına bağlı olarak oldukça ağrılıdır. Spazm (aşırı kasılma) kadının kontrol edemeyeceği biçimde ağrılıdır. Birçok kadın bu durumu ilişkiye başladıkları ilk birkaç seferde orta şiddette yaşar ancak yaşanan sorun, ilişkiye izin vermeyecek biçimde ağırdır. Bu durum çoğunlukla ilk deneyimde başlar. Sonradan ortaya çıkanlar doğum sonrası yırtıklar ya da enfeksiyonlara bağlı olarak nadiren gözlenir.
Vajinismus Nedir?
Vajinismus vakalarının çoğunda vajinal girişe karşı aşırı bir korku vardır. Genellikle çoğu vaka, vajinasının erkek organının girişine müsaade etmeyecek kadar küçük olduğunu hatta imkânsız olduğunu düşünür. Çoğu arkadaştan, teyzeden ya da başka kaynaklardan çeşitli öyküler duymuşlardır. Bunların en yaygın olanları, bazı çiftlerin kanlar içinde acile başvurmaları ya da kenetlenerek battaniyelerle acil servislere gelmeleri gibi gerçekdışı öykülerdir. Giriş dışındaki cinsel aktivitelerden çoğunluk, oldukça zevk alır ve çoğu ön sevişmeyle orgazm olabilir. Kadının korkularını bir süre sonra eşi de paylaşmaya başlar ve eşte de isteksizlik ya da ereksiyon sorunları yaşanabilir. Kliniğimize başvuranlar arasında 14 yıllık evli olup vajinismus nedeniyle birleşememiş çiftlere bile rastlanmaktadır. Terapiye yanıt çoğunlukla oldukça iyidir.
Vajinismus Nedenleri
Vajinismusun nedenleri arasında fiziksel ve psikolojik (duygusal) sebepler başta gelmektedir. İlişki sırasında ağrı/acı hissedileceğine dair yaşanan yoğun korku, suçluluk, önceki cinsel deneyimler, partnerle kurulan ilişki (partnerin cinsel ilişkiye hazır hissetmemesi, yeterince uyarılmaması gibi), erken çocukluk dönemi ve/veya sonrasında maruz kalınan travmatik yaşantılar (taciz, istismar, cinsel saldırı gibi) başlıca psikolojik nedenler arasında yer almaktadır. İdrar yolları enfeksiyonu, doğum, menopoz, kronik hastalıklar gibi etmenler ise fiziksel nedenler arasındadır.
Konya Vajinismus Tedavisi
Vajinismus, bir tür cinsel işlev bozukluğudur. Cinsel işlev bozukluğunda cinsel terapi, davranışçı terapiler ve medikal tedavinin kullanımı oldukça yaygındır. Medikal tedaviye bağlı olarak ortaya çıkan cinsel işlev bozukluklarında, tedavinin yan etkilerini giderici şekilde hormonal takviye ya da çeşitli ilaç kullanımı gözlenmektedir. Bazı durumlarda cerrahi müdahalede de bulunulmaktadır (erkeklerde ereksiyon ya da kadınlarda genital bölgeyle ilişkili sorunlarda).
Cinsel terapi, cinsel işlev bozukluğu yaşayan pek çok çiftte oldukça etkili sonuçlar vermektedir. Davranışçı müdahaleler ve çeşitli teknikler aracılığıyla özellikle uyarılma ve orgazm ile ilgili yaşanan sorunlarda ilişkiyi güçlendirecek nitelikte becerilerin kazandırılması; kaygı yaşanan durumlarda kaygının giderilmesi ve çiftlerin arasında sağlıklı bir etkileşim kurması amaçlanır.
Vajinismus Nedir Ve Nasıl Tedavi Edilir
Günümüzde güncel yaklaşımlarla tedavisi kısa sürede gerçekleşebilen, cinsel ilişkiye girememek olarak bilinen yaklaşık her 10 kadından birinde görülen bir rahatsızlıktır. Vajinismus genel anlamda cinsel ilişkiye girememek olarak bilinen, yaklaşık her 10 kadından birinde görülen bir hastalıktır. Günümüzde güncel yaklaşımlarla tedavisi kısa sürede gerçekleşebilmektedir.
Vajinismus daha kapsamlı olarak şu şekilde tanımlanabilir:
Vajina girişini çevreleyen kasların istem dışı olarak kasılarak cinsel birleşmenin gerçekleşememesidir. Vajina girişini çevreleyen baskın kas grubu “Pubik Kaslar” olarak adlandırılır, bunlar düz kas grubudur ve refleks olarak çalışırlar. Vajinismus da yaşanan kasılma istem dışıdır ve asla kadının kendi kontrolünde değildir. Eğer kişi kasların kasılmasından ötürü cinsel birleşme yaşayamıyorsa bu durum vajinismus olarak nitelendirilir.
Vajinusmusu olan kadınlar bilinçli olarak cinsel ilişkiye girmek istemeyebilir ama bilinç dışı olarak penisin vücuduna girmesini engellemek isterler. Vajina ilişki sırasında penisin büyüklüğü yada küçüklüğüne göre kendini hazırlar. Cinsel birleşmenin durumuna bağlı olarak dışa en yakın kısmı oldukça gevşeyebilir. Bazen vajinal giriş öyle gergin ve sert bir hale gelir ki penisin girmesi olanaksızlaşır. Bu tür vajinal kasılmalara vajinismus diyoruz. Bu durumda erkeğin penisinin girmesi son derece zor, hatta olanaksızdır. Çok seyrek olarak yaralanmalar ya da kadın dış cinsel organlarının hastalığı ile cinsel ilişki arasında acı oluşur ve kadın istemeyerek kendini kasabilir. Böyle bir durumda, fiziksel nedenlerin belirlenmesi gerekir.
Vajinusmus, genital organların anatomik yapısından ilişkisiz bir şekilde ortaya çıkar. “Benim vajinam dar bu yüzden ilişkiye giremiyorum” diye bir kavram yoktur; vajina oldukça esnek bir yapıdır ve doğumda bir çocuğun başını çıkaracak kadar genişleyebilir. Vajina ilişki sırasında penisin büyüklüğü ya da küçüklüğüne göre kendini hazırlar. Cinsel birleşmenin durumuna bağlı olarak dışa en yakın kısmı oldukça gevşeyebilir, genişleyebilir.
Vajinismus Ne Zaman Açığa Çıkar?
Vajinismus, ilk cinsel ilişki girişimi sırasında, jinekolojik muayene sırasında ya da tampon kullanma girişimi sırasında ortaya çıkabilmektedir. Pubik kaslar kasılarak vajinanın açılmasını engeller ve cinsel birleşmenin gerçekleşememesine neden olurlar. Kasılma oluşursa cinsel birleşme ya imkânsız hale gelir ya da şiddetli acı oluşur. Genellikle vajinal bölgeye müdahale sona erdiğinde kaslar rahatlar ve normale döner. Pubik kasların kasılması kişinin isteği dışında gerçekleşmektedir, kişi her ne kadar uyanıkta olsa durum bilinç dışı meydana gelir. Bu istem dışı kasılmaların birçok nedeni olabilmektedir, genellikle fiziksel ve duygusal faktörlerin birleşmesi sonucu oluşmaktadır. Bu kasılmalar aslında vücudun kendini korumaya yönelik bir savunmasıdır.
Vajinismusun nedenlerini, sonuçlarını ve nasıl tedavi edileceğini bilmemek çiftlerin hayal kırıklıkları yaşamalarına neden olur ve her iki tarafı da psikolojik ve fiziksel olarak yıpratır. Vajinismus hastası çoğu kadın ilişkiye girememekten ötürü yoğun utanç duygusu hisseder ve sıkıntılarını paylaşmak istemezler. Durumu başkalarına anlatmak onları rahatsız edebilmektedir.
Vajinismus yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır ve kadından kadına farklılıklar gösterebilmektedir. Bazı kadınlar jinekolojik muayeneyi tamamlayabilmekte ya da tampon kullanabilmekte iken cinsel ilişkiyi tamamlayamamaktadır. Bazı kadınlarda ise ilişki gerçekleşmekte fakat aşırı miktarda acı oluşmaktadır. Diğer bir grupta ise hiçbir vajinal müdahale gerçekleşememektedir.
Vajinismusun nedenlerinden en yaygın olan bir tanesi; yetişme çağındaki kızlara seksin pis ve kötü olduğunu öğreten yanlış ve katı eğitim tarzıdır. Yıllarca, cinselliğin kadınlar için zarar verici, kötü, aşağılayıcı, yalnızca erkeklerin faydalandığı, kadınların kaçması gereken bir şey olarak yetişen bir genç kız, bu ilişkiyi yaşayacağı sırada bilinçaltına yerleşmiş bu yanlış fikirleri istemeyerek de olsa hatırlayacak, ilişkiye girmekten rahatsızlık duyacak ve kasılacaktır.
Bir başka sorun olan kızlık zarının korunması fikri de, genç kızlarımızı evleninceye kadar yaşayacakları veya yaşadıkları cinsel yaklaşımlarda tek fikir olan “aman zarıma bir şey olmasın” dürtüsüyle yaşadıkları ve şartlandıkları gerginlik yine ilişki kuracakları zaman önlerine çıkacak ve yılların şartlanması işlevini devam ettirecektir.
Bunların yanı sıra filmlerde ve romanlarda veya insanların kulaktan dolma yanlış olarak edindikleri cinsel bilgilerle ilk ilişki sırasında ve kızlık zarının yırtılması sırasında korkunç bir acı duyacakları fikri, onları ilişkiden uzaklaştırmakta, soğutmakta ve kasılmalarına sebep olmaktadır.
Bir diğer faktör de; cinsel tacize veya tecavüze uğramış bayanlarda cinselliğin bu olayı hatırlatmasına bağlı olarak kasılmalar olabilir.
Nedeni ne olursa olsun eğer çiftler işbirliğine istekliyse vajinismus her zaman tedavi edilebilir. Önemli olan tedaviyi istemek bunun için psikiyatri merkezlerine başvurmaktır.
Vajinismus Belirtileri
Aşağıdaki vajinismus belirtileri ile ilgili açıklamalardan her hangi biri sizin durumunuzu tanımlıyor mu? ;
- Birleşme sağlanıyor ancak hareket etmek canımı acıtıyor ve durmak zorunda kalıyoruz.
- Benim de çabalamama rağmen hiç kimseyle tam olarak birleşme gerçekleşmedi.
- Bugüne kadar hiç acısız cinsel birleşme gerçekleştirmedim
- İlişkiye girmeye teşebbüs ettikten sonra yanıcı tarzda bir acı hissediyorum.
- Partnerim içime girmeyi denediğinde duvara çarpmış gibi oluyor.
- Cinsel ilişkiyi tamamlayamıyorum.
- Kolay olmamasına rağmen tam olarak birleşme sağlanması için zorluyoruz.
- Gerçekten cinsel ilişkiye girmek istesem bile vajinamı sıkıyor gibi görünüyorum.
- Birçok defa cinsel ilişkiye girmeyi denemiş olmama rağmen hala bakireyim.
- Tampon kullanamıyorum çünkü tamponu vajina içine yerleştirmek çok zor.
- Bugüne kadar jinekolojik muayeneyi tamamlayamadım”
- Hasta ve eş için oldukça sıkıntılı bir durum olan vajinismus vakalarında rahatsızlık eşin duyarlı ve paylaşımcı yaklaşımı ile aile içerisinde yıllarca saklı kalabilmekte ve çiftin bir süre sonra cinselliğe duyarsızlaşmasına yönelerek cinsel soğukluk ve duyarsızlık çıkmazına doğru. İlerleyen karışık problemlere de zemin hazırlamaktadır.
Vajinismus gibi ağrılı cinsel ilişkiye neden olan rahatsızlıklarda öncelikle temel kural jinekolojik muayene yapılarak ilişkinin oluşumuna engel olan organik bir bozukluğun olup olmadığının kesin olarak belirlenmesidir. Bu tür rahatsızlıklarda belirgin bir fiziksel patoloji tespit edildiğinde etkene yönelik cerrahi uygulamalara nadiren gerek duyulabilinmektedir. Ancak yanlış bir kanı olarak genellikle eski bir yöntem olarak uygulanan hymenotomi adı verilen kızlık zarının kesilerek açılması konunun yeterince anlaşılamamasından kaynaklanmakta idi. Bu gün ise bu yöntemin sorunun çözümünde hiçbir değerinin olmadığı bilinmektedir.
Soruna neden olan etkenler çoğunlukla; genç kızlık yıllarından itibaren cinsellik ve kızlık zarı hakkında bilinçaltına yerleşmiş yanlış bilgiler, cinsel eğitim eksikliği, yaşanmış kötü cinsel tecrübeler toplumsal baskılar gibi oldukça geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu tür rahatsızlıklarda belirgin bir fiziksel patoloji tespit edildiğinde etkene yönelik cerrahi uygulamalara nadiren gerek uyulabilinmektedir. Ancak yanlış bir kanı olarak genellikle eski bir yöntem olarak uygulanan hymenotomi adı verilen kızlık zarının kesilerek açılması konunun yeterince anlaşılamamasından kaynaklanmakta idi. Bu gün ise bu yöntemin sorunun çözümünde hiçbir değerinin olmadığı bilinmektedir.
Vajinismus sorununa sahip çiftlerde yönelim, çoğu zaman artık aileye yeni bir bireyin eklenmesi gerektiği dönemlerde artmaktadır. Genellikle hanımlar bu olayın yakın arkadaş ve aileleri tarafından duyulmaması için büyük bir çaba içerisinde girmektedirler. Yaşanan tüm bu kısır döngüler rahatsızlığın çözüm sürecinde gecikmelere neden olabilmektedir.
Vajinismus tedavi sürecine girecek birimin öncelikle bu konuda deneyim ve tecrübe birikiminin olması önerilir. Neden ise sorunun başlanan terapi sürecinde çözümü gerekliliğidir. Çünkü bu hastalar zaten sorunu genellikle kronik yani uzun süredir var olan ve tedavi olma imkânının olmadığı varsayımını geliştirmiş kişilerdir.
Bu nedenle uygulamada başarı sağlanamaması hastanın güveninin kırılmasına ve iyileşme isteğinin ortadan kalkmasına neden olabilir ve cinsel yaşamının evlilik içi sonlanmasına cinselliği reddi sonucuna götürebilir. Vajinismus protokolleri uygulayacak ekibin cinsel işlev bozuklukları konusunda kesinlikle eğitimli ve deneyim sahibi olması gerekir. Hastanın detaylı olarak psikolojik öz geçmisi değerlendirilerek sorunun çözümü aşamasında neler yapılacağına dair bilgi verilmesi gerekir. Tamamen hasta ile açık ve samimi bir uyum ortamının oluşturulması olumlu bir gelişme olacaktır. İyileşme aşamalarında hasta ile irtibat koparılmamalı hastanın uzmana her zaman çekinmeden ulaşmasını ve hatta seanslar arasında sorunu olmasa bile uzmanla bağlantı sağlaması hastanın güvenini ve terapiye uyumunu arttıracaktır. Egzersiz ve diğer aşamalarda biz doğal olmayan herkangi bir aracı kişisel tecrübelerimize dayanarak önermiyoruz uygulanan bu tür yöntemler veya benzeri materyaller hastada olumsuz çağrışımlara neden olarak tedavi aşamalarını reddine neden olabilmektedir. Hastaya uygun planlanan cinsel terapi metodları ile iyileşme sağlanması abartılı bir durum olmamaktadır. Planlanan terapiye eşlerin tam katılımı ve karşılıklı anlayış içerisinde olmaları iyileşme sürecini kısaltacaktır.